Der duhd nischt, der will nur spieln
Ĝi faras nenion malbonan, ĝi volas nur ludi
-traduko el la germana dialekto de la saksoj-
Ich duh gerne mah mit meiner Gudsten ne Runde drehn. Aber jedes Mal kommt so ä Köder und schnüffelt mir an mein Füssen rum.
Mi volonte ĉeokaze kun mia kara rondpromenas. Sed ĉiufoje alvenas hundaĉo kaj flaradas miajn piedojn.
„Der duhdd nischt“, sacht Frauchen. Oder Herrchen herrscht mich an: „Na, sie Angsthase, mei Kleener duhdd nischt, der will nur spieln!“
„Ĝi faras nenion malbonan“, diras iu sinjorineto. Aŭ iu mastreto bojas al mi: „Nu, timleporeto, mia malgrandulo faras nenion malbonan, li volas nur ludi!“
Kein Hundebesitzer fragt mich, was ich tun will. Spieln jedenfalls mit so ähm Schnüffelviech will isch nisch. Ich will was Rischtsches duhn. Der Sachse nämlich ist trotz aller Gemütlichkeit immer irgendwie in Ähggdschen.
Neniu hundoposedanto demandas, kion volas fari mi. Neniukaze ludi kun tia flarbestaĉo. Mi volas fari ion ĝustan. La sakso spite al ĉiu oportuneco estas ĉiam iel en agado.
Meine Tante erklärte mir bereits als Vierkäsehoch, dass im Duhdn steht das duhn ä Duhword is. Das habe ich verstanden. Mit meinen Kumpels konnte ich dicke, beim Altpapiersammeln was Gutes und und vor den Gesetzeshütern schön duhn. Duhn oder nicht duhn, war das nicht schon bei Shakespeare die entscheidende Frage?
Mia onklino klarigis al mi jam, kiam mi estis ankoraŭ kvar fromaĝojn alta, ke en la vortaro Duden legeblas, ke fari estas far-vorto. Tion mi komprenis. Pri miaj amikoj mi povis fari fanfaronaĵojn, ĉe la kolektado de malnova papero bonaĵon kaj antaŭ la leĝprotektantoj el mi flatulon. Fari aŭ ne fari, ĉu tio ne estis jam ĉe Ŝekspiro la decida demando?
Als ich später in der Schule nicht mehr duhn und lassen konnte, was ich wollte und aus dem Duhword ein Verb wurde, klang das zwar schlauer aber wesentlich unerklärlicher. Gemerkt habe ich mir das nur wegen der eindeutigen Erklärung mein Deutschlehrerin, die meinte das duhn ein schwaches Verb sei und man es deshalb duhnlichst vermeiden sollte.
Kiam pli poste en la lernejo mi ne plu povis fari kaj lasi tion, kion mi volis, kaj kiam el la far-vorto fariĝis verbo, tio sonis multe pli ruze, sed esence malpli klarigeble. Mi memortenis tion nur pro la klardira klarigo de mia instruistino de la germana. Ŝi opiniis, ke fari estas malforta vorto, kaj ke pro tio oni tute evitu fari frazojn kun fari.
Dabei hilft das Wort den cleveren Sachsen immer dann, wenn es schnell gehn oder er einen Satz sagen will, der keinen Widerspruch duldet. “Ich duh ni mitspielen“, klingt entschieden, aber gleichzeitig wesentlich höflicher als: „Ich spiele nicht mit.“
Tamen helpas la vorto al la ruzaj saksoj ĉiam en tiu kazo, se io urĝas aŭ se sakso volas diri frazon, kiu ne toleras kontraŭdiron. „Mi ne volas fari kunludon“, sonas decidite, sed samtempe multe pli ĝentile ol: „Mi ne kunludas.“
Außerdem spart sich der Sachse das Konjugieren sämtlicher Verbe, wenn er denn duhn beugt. Gestern dahds, heute duhds und morschen ooch.
Krome la sakso ŝparas la konjugadon de ĉiuj verboj, se li konjugacias helpe de fari. Hieraŭ faris, hodiaŭ faras kaj ankaŭ morgaŭ.
Der Höhepunkt der Einsatzfähigkeit ist die Bildung des Konjunktives: Dähde. Ich dähde gern mit ihrm Viech spieln, aber ich duhs nich.
La kulmina punkto estas la uzebleco de fari por la formado de la konjunktivo. Farus. „Mi volonte farus ludon kun via bestaĉo, sed mi ne faros.“
PS: Kiu supozus tion, ke Esperanto kaj la saksa havas similajn simplajn lingvajn regulojn koncerne la konjugado kaj la konjunktivo ks. La saksa estas ankaŭ bona ponto al la angla, kion oni vidas ekzemple je la saksa vorto Word, kiu signifas en la angla: „word“. Sed pri tio eble iam pli en alia artikoltraduko el la libro: „Das Wörterbuch der Sachsen“ de Peter Ufer. (La vortaro de la saksoj), kiu entenas ankaŭ tre amuzajn tekstojn en la saksa.(cez)
Sign-in to write a comment.